پلاستیک چیست؟ مختصر راجب پلاستیک
پلاستیک ها مواد شیمیایی هستند که از هیدروکربن ها ساخته شده اند.هیدرو کربن ها مولکول هایی هستند که در ساختارشان هیدروژن و کربن وجود دارد.کاربردی ترین ماده جهان پلاستیک ها هستند.پلاستیک یک ماده سنتتیک و مصنوعی است که از مواد شیمیایی مختلف ساخته می شود. این ماده به طور گسترده ای در صنایع مختلف مانند بسته بندی، خودرو سازی، الکترونیک و غیره استفاده می شود زیرا خواص مفیدی مانند سبکی، دوام، انعطاف پذیری و قیمت مناسب دارد. در این مقاله قصد داریم به بررسی انواع پلاستیک، خرید و قیمت انواع آن بپردازیم. برخی از مهم ترین خواص پلاستیک ها عبارتند از:
- سبکی: به طور کلی از مواد دیگر مانند فلز و شیشه سبک تر هستند. این خاصیت، آنها را برای استفاده در وسایلی که نیاز به جابجایی و حمل و نقل دارند، مناسب میکند.
- انعطاف پذیری: میتوانند به شکل های مختلف درآیند و برای ساخت انواع محصولات مورد استفاده قرار گیرند.
- مقاومت: برخی از انواع پلاستیک ها در برابر عوامل محیطی مانند آب، هوا و مواد شیمیایی مقاوم هستند.
- عایق: عایق های حرارتی و الکتریکی خوبی هستند.
- قیمت مناسب: نسبت به مواد دیگر مانند فلز و شیشه ارزان تر هستند.
معرفی انواع پلاستیک
پلاستیک ها به دو دسته اصلی ترموپلاستیک و ترموست تقسیم میشوند:
ترموپلاستیک ها: در اثر حرارت نرم شده و میتوان آنها را به شکل های مختلف درآورد. ترموپلاستیک ها قابل بازیافت هستند و میتوان از آنها برای تولید محصولات جدید استفاده کرد. در زیر برخی از رایج ترین آنها اشاره می کنیم.
پلیاتیلن در کیسه های پلاستیکی، بطری های شیر، لوله ها و اسباببازی ها استفاده میشود. پلیپروپیلن در الیاف، فیلم ها، قطعات خودرو و لوازم خانگی استفاده شده و پلیوینیل کلراید در لوله ها، پنجره ها، کفپوش ها و اسباب بازی ها استفاده میشود. همچنین پلیاتیلن ترفتالات در بطری های نوشابه، الیاف و فیلم ها استفاده شده و پلیاستایرن در ظروف یکبار مصرف، فوم های بسته بندی و اسباب بازی ها استفاده میشود.
ترموست ها: این نوع پلاستیک ها در اثر حرارت سخت شده و شکل خود را حفظ میکنند. ترموست ها قابل بازیافت نیستند و نمیتوان از آنها برای تولید محصولات جدید استفاده کرد. برخی از رایج ترین ترموست ها عبارتند از باکالیت که در دکمه ها، دستگیره ها و لوازم الکتریکی استفاده میشود. اپوکسی در چسب ها، روکش ها و قطعات هواپیما استفاده شده و فنولیک در تخته های سه لایه، عایق ها و قطعات خودرو استفاده میشود.
مواد اولیه استفاده شده در تولید پلاستیک
مواد اولیه پلاستیک ها از منابع مختلفی به دست میآیند که مهم ترین آنها عبارتند از:
نفت: نفت خام مهم ترین منبع اولیه برای تولید پلاستیک است. از نفت خام، مواد اولیه ای مانند اتیلن و پروپیلن به دست میآیند که در فرایند پلیمریزاسیون برای تولید استفاده میشوند.
گاز طبیعی: گاز طبیعی منبع دیگری برای تولید مواد اولیه پلاستیک است. از گاز طبیعی، اتان و متان به دست میآیند که میتوان از آنها برای تولید اتیلن و پروپیلن استفاده کرد.
ذغال سنگ: ذغال سنگ نیز میتواند به عنوان منبع اولیه برای تولید استفاده شود. از ذغال سنگ، بنزن و تولوئن به دست میآیند که میتوان از آنها برای تولید برخی از انواع پلاستیک استفاده کرد.
منابع تجدید پذیر: در سال های اخیر، تلاش هایی برای تولید پلاستیک از منابع تجدید پذیر مانند ذرت، نیشکر و سلولز انجام شده است. پلاستیک های زیستی به دلیل سازگاری با محیط زیست، مورد توجه زیادی قرار گرفته اند.
کاربرد های متنوع در زندگی روزمره
در خانه، پلاستیک حضور پررنگی دارد. ظروف غذا، لیوان ها، کارد و چنگال، سطل های زباله، سبد های رختشویی، قفسه ها، کشو ها و بسیاری از لوازم دیگر از جنس پلاستیک هستند. لوازم برقی کوچک آشپزخانه، روکش کابینت ها، سطوح پیشخوان، کفپوش، شیرآلات، لوله ها و لوازم شستشو و نظافت نیز به طور قابل توجهی از پلاستیک ساخته شده اند. مبلمان، پرده ها، روکش کف، گلدان ها، قاب عکس ها و مجسمه ها نیز جلوه ای از کاربرد های تزئینی پلاستیک در خانه ها هستند.
همچنین در محیط کار کیس کامپیوتر، صفحه نمایش، کیبورد، ماوس، بلندگو، پرینتر و دیگر لوازم جانبی رایانه ها عمدتاً از پلاستیک ساخته شده اند. لوازم تحریر، قفسه ها و کشو ها، تجهیزات اداری و مواد بسته بندی نیز سهم بسزایی در مصرف آن در محل کار دارند. در دنیای حمل و نقل، از خودرو و دوچرخه گرفته تا هواپیما و قطار، پلاستیک نقش مهمی ایفا میکند. لباس ها و پوشاک، از کاپشن و بارانی تا کوله پشتی، کفش و کلاه نیز به طور فزاینده ای از جنس پلاستیک هستند.
خرید پلاستیک: از بازار سنتی تا خرید آنلاین
پلاستیک به عنوان یکی از پرمصرف ترین مواد در جهان، کاربرد های فراوانی در صنایع مختلف و زندگی روزمره دارد. از بسته بندی مواد غذایی تا لوازم خانگی و اسباب بازی، ردپای آن را میتوان در همه جا دید. با توجه به این حجم مصرف، بازار خرید و فروش پلاستیک نیز رونق فراوانی گرفته است.
در گذشته، خرید پلاستیک به طور سنتی از طریق فروشگاه های لوازم پلاستیکی و عمده فروشی ها انجام میشد. این روش معایبی مانند محدودیت در تنوع جنس و طرح، عدم دسترسی به قیمت های رقابتی و صرف زمان و هزینه برای مراجعه حضوری به فروشگاه را به همراه داشت. با گسترش اینترنت و ظهور فروشگاه های آنلاین، تحولات بزرگی در نحوه خرید پلاستیک ایجاد شده است. امروزه میتوان به راحتی و با چند کلیک، انواع پلاستیک را در طرح ها، رنگ ها و جنس های مختلف از فروشگاه های آنلاین مشاهده، مقایسه و خریداری کرد.
موارد مختلف کاربرد پلاستیک ها شامل:
- پوشاک ، پارچه و نساجی
- انواع ظروف یکبار مصرف
- نایلون و نایلکس ها
- قطعات صنعتی پلاستیکی
- بطری های پلاستیکی
کیسه پلاستیک
کیسه پلاستیک یا کیسه پلاستیکی همان نایلون و نایلکس است که بارها موقع خرید کردن از آنها استفاده کرده ایم ولی تنها محدود به اینها نیستند بسیار موارد بیشتری را شامل می شوند. انواع کیسه های پلاستیکی نایلون زیست تخریب پذیر ، نایلکس زیست تخریب پذیر: نایلون های زیست تخریب پذیر طوری طراحی شده اند که در مدت زمان بسیار سریع تری نسبت به نایلون ها و نایلکس های عادی خود به خود تخریب می شوند و به چرخه طبیعت باز می گردند.نایلون دسته موزی ، نایلکس دسته موزی :

نایلکس شفاف ، نایلون شفاف:
نایلکس و نایلون شفاف نوعی از نایلون و نایلکس هستند که نور از انها عبور می کند و وسایلی که درون ان ها قرارا می گیرند قابلیت مشاهده دارند.این نوع پلاستیک ها می توانند دارای طرح اختصاصی نیز باشند.
نایلون ساندویچی مات و براق:
نایلون هایی بدون دسته که ساندویچ در انها قرار می گیرند و می توانند براق یا مات باشند ، معمولا در ابعاد 40*16 سانت مورد استفاده قرار می گیرند.نایلون رکابی ، نایلکس رکابی:
نایلکس رکابی ، همان پلاستیک دسته داری است که هنگام خرید از اکثر فروشگاه ها ، خرید های خود را درون آن می گذارید.
سفره مات ، سفره براق:
سفره یکبار مصرف نوعی سفره تولید شده از مواد پلاستیکی است که در ابعاد،ضخامت و طرح های مختلف به صورت رولی یا قطعه قطعه تولید می شوند ، که عمدتا که بعد از استفاده می توان انرا دور انداخت ،این سفره ها می توانند دارای طرح اختصاصی باشند .نایلون فرش:
کاور قالی نوعی کاور پلاستیکی است که در ابعاد مختلف تولید می شوند و از ان برای کاور کردن فرش استفاده می کنند . قالی شویی ها و قالی فروشی ها و مشاغل مرتبط با قالی و فرش مشتریان این محصول هستند.
سلفون:
سلفون نوعی پلاستیک است که جنس آن کاملا شفاف و براق است و عمدتا برای بسته بندی از ان استفاده می شود .
انواع پلاستیک کدام اند؟
آرایش مختلف اتم های کربن و هیدروژن خواص مختلفی رو داخل پلاستیک ها به وجود میارند. همین خواص مختلف باعث تنوع در پلاستیک ها و کاربر پلاستیک ها میشه.بر اساس استاندارد های بین المللی پلاستیک ها انواع مختلفی دارن.رده بندی پلاستیک ها:
- ترموپلاستیک ها
- ترموست ها
- الاستومر ها
- بی نظم
- شبه – کریستالی

ترموپلاستیک ها
اصلی ترین راه شناسایی این نوع پلاستیک ها از سایرین این است که می توان به دفعات آنهارا گرم و سرد کرد و با تغییر دما به سرعت تغییر حالت می دهند. بیشترین پلاستیک هایی که در اطراف خود می بینیم از این نوع هستند.ترموست ها
ترموست ها بر خلاف ترموپلاستیک ها که با تغییر دما به سرعت تغییر حالت می دهند،بعد از شکل پذیری به صورت دائمی در همان حالت می مانند و قابلیت شکل پذیری مجدد ندارند.انواع ترموست ها
- EP
- UF
- MF
- UP
- DAP
الاستومری
این نوع مواد پلیمری قابلیت کشسانی دارند و در واقع بعد از کشیده شدن مجدد به حالت اولیه خود بر می گردند.انواع پلاستیک های الاستومر ی
- NBR
- EPT
- EPDM
- SBS
- TPU
بی نظم
بسیاری از پلاستیکها به طور کامل بی شکل هستند، یعنی ساختار مولکولی منظم ندارند.این پلاستیک ها بر خلاف پلاستیک های کریستالی و شبه کریستالی ساختار منظمی ندارند.انواع پلاستیک های بی نظم
- PC
- PS
- PVC
- PET
- ABS
شبه-کریستالی
به موادی که اتم هایشان از ساختار منظمی تشکیل شده باشند کریستالی می گیم.بعضی از پلاستیک ها مثل نایلون ها و نایلکس ها از جمله این دسته هستند.انواع پلاستیک های شبه-کریستالی
- LDPE
- HPDE
- PP
- PA
- POM
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- موارد استفاده: بسته بندی نان و…
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- موارد استفاده: استفاده بعنوان رومیزی و سفره
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- موارد استفاده: بسته بندی انواع لبنیات
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
- موارد استفاده: بسته بندی انولع محصولات
- تنوع طرح و رنگ : دارد
- چاپ اختصاصی : دارد
- سایز بندی متغییر : دارد
سوالات متداول
ساختار اتمی پلاستیک ها طوری است که به سادگی در گذشت زمان از هم جدا نمی شوند به همین دلیل در طبیعت بسیار طول می کشد تا با روند عادی تجزیه شوند.
به دلیل ماندگاری بالای پلاستیک ها در طبیعت و آثار منفی که از خود به جا می گذارند ،آنها را بازیابی می کنند تا حجم پلاستیک کمتری در چرخه طبیعت باقی بماند.
به دلیل چگالی کمتر پلاستیک نسبت به آب پلاستیک روی آب شناور می ماند.
پلاستیک ها مصارف گوناگونی دارند،مثل: نایلون ، نایلکس ، قطعات مصنوعی،ماشین آلات،ابزار و…